Σχολείο – σπίτι – σχολείο, μια νέα εμπειρία, μια πρωτότυπη διαδρομή
ΤΗΣ ΝΑΣΙΑΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ*
Ο νέος κορωνοϊός COVID-19 είναι η πρώτη πανδημία που πλήττει τον πλανήτη η οποία φαίνεται ν΄ αλλάζει συνεχώς σε μεγάλο βαθμό τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας τους. Μέσα σε λίγες μέρες οι ζωές παιδιών και ενηλίκων σε όλο τον πλανήτη έχουν αλλάξει. Οι ρουτίνες και τα προγράμματα όλων έχουν τροποποιηθεί με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε όλα να γίνονται στο περιβάλλον του σπιτιού, μακριά από κοινωνικές συναναστροφές και την ανθρώπινη επαφή, να μοιάζει επικίνδυνη για την υγεία όλων.
Τα παιδιά αναγκάστηκαν μέσα σε μια μέρα ν΄ αποχωριστούν το αγαπημένο τους σχολείο, τους δασκάλους και τους φίλους τους. Ιδιαίτερα τα παιδιά του νηπιαγωγείου, τα οποία βρίσκονται εδώ και μέρες περιορισμένα στο σπίτι, όπως και όλα τα παιδιά άλλωστε, προσπαθούν να καταλάβουν γιατί να μην μπορούν να πάνε στο Σχολείο, γιατί να μην πηγαίνουν πια στον παιδότοπο και γιατί η μαμά και ο μπαμπάς συνεχώς δουλεύουν στον υπολογιστή και δεν πάνε ούτε αυτοί δουλειά, γιατί να μην πηγαίνουν πια στη γιαγιά και γιατί όλοι να φοράνε γύρω τους μάσκες και γάντια;
Ο νέος κορωνοϊός και οι επιπτώσεις του στον τομέα της παιδείας είναι μια μεγάλη πρόκληση για τους γονείς, τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς των χωρών. Ιδιαίτερα για τα εκπαιδευτικά συστήματα της κάθε χώρας τα οποία καλούνται άμεσα ν΄ αναλάβουν δράση και με βάση το συγκείμενο και τις ανάγκες να διαμορφώσουν ένα σύστημα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά εκπαιδεύοντας ταυτόχρονα γονείς και εκπαιδευτικούς για τα νέα αυτά δεδομένα. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση χρειάζεται να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες όλων ανεξαιρέτως των παιδιών αλλόγλωσσων, αναπήρων, παιδιών που δεν έχουν εκτυπωτή στο σπίτι, παιδιών που δεν έχουν ηλεκτρονικό υπολογιστή, αδύναμων αλλά και δυνατών μαθησιακά μαθητών. Μια εκπαίδευση για ΟΛΑ τα παιδιά σεβόμενη τα δικαιώματα και τις διαφορές τους σε όλα τα επίπεδα.
Αναστολή της λειτουργίας των σχολείων, η μεγάλη πρόκληση
Το κλείσιμο των σχολείων για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα δημιουργεί προβλήματα στους γονείς που, ενδεχομένως δεν έχουν λύση για τη φύλαξη των παιδιών τους, που προβληματίζονται σχετικά με τη μόρφωσή και την πρόοδο τους ή που ακόμα ανησυχούν για την κοινωνικότητα των παιδιών τους αφού θα παραμείνουν απομονωμένα για αρκετό καιρό από το σχολικό και φιλικό τους περιβάλλον. Τα περισσότερα σχολεία προσπαθούν να εφαρμόσουν ή έχουν ήδη εφαρμόσει ένα σύστημα home - schooling, σύστημα το οποίο αγχώνει τους γονείς ή τους βρίσκει απροετοίμαστους, το ίδιο φυσικά και τους εκπαιδευτικούς. Η εξ αποστάσεως διδασκαλία δεν υποκαθιστά τη δια ζώσης εκπαίδευση, αλλά διατηρεί στενή την επαφή των μαθητών με τους εκπαιδευτικούς και το σχολείο. Σκοπός της συγκεκριμένης καινοτομίας δεν είναι ν΄ αντικαταστήσει το περιβάλλον του σπιτιού το σχολείο, ούτε φυσικά οι γονείς τους εκπαιδευτικούς αλλά να δημιουργηθεί ένα κλίμα συνεργασίας γονέων, παιδιών και εκπαιδευτικών με σκοπό την δημιουργική μάθηση και την ενδυνάμωση των παιδιών σε όλους τους τομείς ανάπτυξης για όσο θα βρίσκονται στο σπίτι τους.
Από τη θεωρία στην πράξη, ο ρόλος του συστήματος και της διοίκησης του σχολείου
Το πρόγραμμα και η διαδικασία εκπαίδευσης των παιδιών στο σπίτι απαιτεί επιμόρφωση και ενημέρωση όλων των γονέων και των εκπαιδευτικών για τους σκοπούς του προγράμματος, τη φιλοσοφία του αλλά και τις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν. Το εκπαιδευτικό σύστημα χρειάζεται να πραγματοποιήσει κατάλληλο στρατηγικό σχεδιασμό για το θέμα έτσι ώστε να λαμβάνει υπόψη του τις ανάγκες όλων των εμπλεκομένων και ν’ ανταποκριθεί άμεσα σε μια τόσο μεγάλη πρόκληση. Λογισμικά προγράμματα και πρακτικές για την εξ- αποστάσεως εκπαίδευση χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν με την δέουσα προσοχή έτσι ώστε ΟΛΟΙ να μπορούν να κερδίζουν τα οφέλη της μάθησης από αυτή τη διαδικασία.
Οι διευθυντές των σχολείων χρειάζεται να καθοδηγήσουν τους εκπαιδευτικούς έτσι ώστε να οργανώνουν δημιουργικές δραστηριότητες και παιχνίδια για τα παιδιά. Η συχνή επικοινωνία με τους γονείς, η στήριξη τους καθώς και η ενδυνάμωση τους σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο χρειάζεται να είναι η προτεραιότητα του ηγέτη της σχολικής μονάδας.
Εισηγήσεις για τις/τους Νηπιαγωγούς
Μέσω συγκεκριμένων λογισμικών προγραμμάτων οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δημιουργούν ειδικά βίντεο στα οποία θα δίνουν οδηγίες στους γονείς και στα παιδιά για τη διαδικασία που θα ακολουθήσουν μέχρι το άνοιγμα των σχολείων. Σκοπός δεν είναι να πιεστούν οι γονείς με τη νέα αυτή καινοτομία ούτε να συγκρούονται με τα παιδιά τους για την εκτέλεση των εργασιών.
Συνεπώς οι εργασίες χρειάζεται να είναι δημιουργικές, με βάση τα ενδιαφέροντα τους αλλά και τα όσα έχουν διδαχθεί μέχρι τώρα. Γονείς και εκπαιδευτικοί χρειάζεται να είναι σε συνεχή επικοινωνία και αλληλεπίδραση έτσι ώστε να δίνουν οδηγίες και ανατροφοδότηση όσον αφορά τα όσα δημιουργούν και πετυχαίνουν τα παιδιά.
Συγκεκριμένα οι εκπαιδευτικοί των νηπιαγωγείων μπορούν να χρησιμοποιήσουν ενδεικτικά κάποιες από τις πιο κάτω ιδέες:
- Βιντεοσκοπημένη αφήγηση παραμυθιών με ερωτήσεις και δημιουργικά γλωσσικά παιχνίδια (ενδυνάμωση της γλωσσικής αγωγής)
- Δημιουργία κέντρων μάθησης στο χώρο του σπιτιού. Οδηγίες στους γονείς για το πώς μπορούν να παίξουν με τα παιδιά τους, ενισχύοντας το λεξιλόγιο, την έκφραση αλλά και τον κοινωνικό συναισθηματικό τους τομέα. Τα κέντρα μάθησης να είναι με βάση τα ενδιαφέροντα των παιδιών (π.χ ιατρείο ζώων – γονείς και παιδιά αναλαμβάνουν ρόλους και δημιουργούν διάφορα σενάρια. Φτιάχνουν το ιατρείο τους και τοποθετούν σε αυτό όλα τα απαραίτητα).
- Εκμάθηση τραγουδιών, κουκλοθέατρα και θεατρικό παιχνίδι
- Μαγειρικές συνταγές, μαθηματικά προβλήματα, χρηματικές συναλλαγές (ενίσχυση μαθηματικών δεξιοτήτων)
- Κινητικά παιχνίδια αδρής και λεπτής κινητικότητας (κατασκευές, χειροτεχνίες, δημιουργίες, ομαδικά παιχνίδια με όλα τα μέλη της οικογένειας)
- Φροντίδα φυτών, παρατήρηση καιρικών φαινομένων, καταγραφή παρατηρήσεων, προβλέψεις, πειράματα (έννοιες φυσικών επιστημών)
Εισηγήσεις για τους Γονείς
Είναι σημαντικό οι γονείς να κατανοήσουν ότι σκοπός αυτής της καινοτομίας δεν είναι να λαμβάνουν συνεχώς εργασίες και να τις εκτελούν τα παιδιά αλλά να περάσουν μαζί τους εποικοδομητικά τον χρόνο παίζοντας και μαθαίνοντας. Πολλές φορές διάφορες ρουτίνες της καθημερινότητας αποτελούν σπουδαίες εμπειρίες μάθησης για τα παιδιά και εμπλέκοντας τα ενεργά σε αυτές ενδυναμώνουμε ολόπλευρα την προσωπικότητα και τις δεξιότητες του παιδιού μας. Για παράδειγμα, μέσα από την εκτέλεση μιας μαγειρικής συνταγής κάνουμε μαθηματικές πράξεις, φροντίζοντας τον κήπο κάνουμε φυσικές επιστήμες και συζητώντας με τα παιδιά για μια ταινία που μόλις παρακολούθησαν ενδυναμώνουμε τη γλωσσική τους ικανότητα.
Ενδεικτικές εισηγήσεις για γονείς
- Προσπαθήστε να κρατήσετε την ρουτίνα των παιδιών όσον αφορά το πρωινό ξύπνημα, το παιχνίδι, τα γεύματα και τον ύπνο.
- Προγραμματιστείτε από την προηγούμενη μέρα για το πρόγραμμα της ημέρας και ενημερώστε τα παιδιά για αυτό.
- Δώστε στα παιδιά πρωτοβουλίες και υπευθυνότητες όσον αφορά την τακτοποίηση του σπιτιού και την οργάνωση της καθημερινότητας τους (π.χ. να ετοιμάσουν μαζί σας τα γεύματα της ημέρας, να τακτοποιήσουν το δωμάτιο τους, να φροντίσουν τον κήπο και τα δέντρα σας, να βοηθήσουν τα μικρότερα αδέλφια τους κ.α.)
- Ορίστε συγκεκριμένη ώρα (και όχι μία ολόκληρη ημέρα) για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων/ ασκήσεων που στέλνονται από το Σχολείο και συμφωνήσετε κάποιο σημείο του σπιτιού για μελέτη.
- Αν εργάζεστε και οι δύο γονείς στο σπίτι ορίστε από πριν τις ώρες εργασίες του καθενός και περάστε ξεχωριστό χρόνο με τα παιδιά
- Μην μεταβιβάζετε το άγχος σας στο παιδί. Διανύουμε μία πολύ κρίσιμη περίοδο, όπου το άγχος και ο πανικός είναι διάχυτα παντού. Τα παιδιά γίνονται δέκτες της ανησυχίας των ανηλίκων και πολλές φορές εσωτερικεύουν το άγχος τους κάτι που είναι πολύ ανθυγιεινό. Συζητήστε μαζί τους για το τι συμβαίνει, χωρίς να είστε υπερβολικά δραματικοί. Είναι ευτυχές το γεγονός ότι μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι ο ιός δεν είναι επικίνδυνος για τα παιδιά. Μπορείτε να τους εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους αποφασίστηκε να παραμείνουν εκτός σχολείου.
- Χορέψτε και παίξτε μαζί τους, γυμναστείτε έτσι ώστε όλοι μαζί να εκτονώσετε την ενέργεια σας, βγείτε στην αυλή, παίξετε, γελάστε, πάρτε τα μια μεγάλη αγκαλιά και ακούστε τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους.
Όλοι μαζί μπορούμε να τα καταφέρουμε. Μπορεί αυτή την περίοδο τα Σχολείο μας να μοιάζουν έρημα και μελαγχολικά χωρίς τις παιδικές φωνές, αλλά τώρα είναι η ώρα για άμεσες ενέργειες και αποτελεσματικές δράσεις. Γονείς, παιδιά, εκπαιδευτικοί και πολιτεία πρέπει να ενώσουμε τα χέρια για το κοινό καλό με σκοπό την εξάλειψη του υγειονομικού προβλήματος, συντασσόμενοι στη συλλογική προσπάθεια της υπόλοιπης κυπριακής κοινωνίας. Για ένα καλύτερο αύριο με υγεία και ευημερία. Υπομονή, δύναμη, χαμόγελο και θα τα καταφέρουμε.
*Διευθύντρια Νηπιαγωγείου Λητώ Παπαχριστοφόρου
και Βρεφοκομικού Σταθμού Πανεπιστημίου Κύπρου
Λήφθηκε από ιστοσελίδα https://paideia-news.com/
